Bill Putnam

Ο Πρωτοπόρος Σχεδιαστής και Μηχανικός Ήχου

Ξεκινώντας…

Ο Bill Putnam γεννήθηκε στο Danville της πολιτείας Illinois των Η.Π.Α. το 1920. Ο επιχειρηματίας πατέρας του ασχολούταν σοβαρά και με το ραδιόφωνο, καθώς ήταν ραδιοφωνικός παραγωγός μιας ιδιαίτερα πετυχημένης εκπομπής με μουσική country. Αυτό αποτέλεσε ένα από τα πρώτα σημαντικά ερεθίσματα που οδήγησαν το νεαρό τότε Putnam να ασχοληθεί με τον ήχο και τη μουσική. Ως πρόσκοπος βραβεύεται κατασκευάζοντας μόνος του ένα ραδιόφωνο λυχνίας, στα 15 του δίνει εξετάσεις και παίρνει άδεια ραδιοερασιτέχνη, ενώ συνεχίζει να κατασκευάζει συσκευές. Στις τελευταίες τάξεις του σχολείου είχε γίνει πια φανερό ότι το ενδιαφέρον του για τα ηλεκτρονικά και τη μουσική ήταν κάθε άλλο παρά συγκυριακό και θα επηρέαζε καθοριστικά την εξέλιξη της ζωής του.

Άρχισε να δουλεύει επισκευάζοντας ραδιόφωνα και νοικιάζοντας συστήματα P.A. ενώ παράλληλα συμμετείχε σε διάφορα γκρουπ ως τραγουδιστής. Μάλιστα, συνήθιζε να νοικιάζει το σύστημα P.A. και να συμμετέχει στο γκρουπ που θα έπαιζε μουσική, χρεώνοντας ένα κοινό ποσό και για τα δύο. Μετά το σχολείο σπουδάζει ηλεκτρονικά σε κολέγιο και λίγο αργότερα εργάζεται σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, αλλά και ως τεχνικός ραδιοφώνου στον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η είσοδός του στη μουσική βιομηχανία είχε ξεκινήσει, και όπως ο ίδιος είχε αναφέρει "οι μουσικοί ήταν οι πιο αγαπημένοι μου άνθρωποι".

Το πρώτο studio

Το 1946, σε ηλικία 26 χρόνων στήνει το πρώτο του studio ηχογραφήσεων που ταυτόχρονα αποτελεί την πρώτη του επιχείρηση. Το studio που βρίσκεται στην πόλη Evanston του Illinois, ονομάζεται Universal Recording Corp. και είναι ένα από τα πρώτα ανεξάρτητα studios που δημιουργούνται στην Αμερική. Για τον ιδιοκτήτη του υπήρχαν τρεις βασικοί στόχοι εκείνη την εποχή: η επιτυχημένη λειτουργία του studio και γενικότερα της επιχείρησης, η ανάπτυξη νέων τεχνικών ηχογράφησης και η δημιουργία εξοπλισμού για τα studios ηχογραφήσεων. Το 1947 ο Putnam καταλαβαίνει ότι για να αναπτυχθούν τα σχέδιά του πρέπει να μετακινηθεί σε μία μεγάλη πόλη. Έτσι, μεταφέρει το studio στο Σικάγο ενώ παράλληλα ανοίγει τη Universal Audio, μια καινούρια εταιρεία κατασκευής συσκευών ήχου, προσπαθώντας να δώσει νέα ώθηση και στον κατασκευαστικό τομέα της επιχείρησής του. Η κονσόλα του studio κατασκευάζεται από τη Universal Audio.

Το studio με μηχανικό τον ίδιο τον Putnam αρχίζει να δουλεύει με τις ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες της περιοχής όπως τη VeeJay, τη Mercury και την Chess, και δεν αργεί να αποκτήσει φήμη για την ποιότητα των ηχογραφήσεων και τις καινοτομίες που εφαρμόζει. Στον πρώτο χρόνο της λειτουργίας του studio ο Putnam προσεγγίζεται από τον Jerry Murad ιδρυτή του γκρουπ The Harmonicats. Ο Murad έψαχνε για κάτι ιδιαίτερο και ήθελε τον ήχο της αντήχησης που άκουγε στα ραδιοφωνικά θρίλερ της εποχής. Ο Putnam χρησιμοποίησε το μπάνιο του studio ως echo chamber για να πετύχει τον ήχο που ήθελε ο πελάτης του ενώ αποφάσισε να χρηματοδοτήσει το δίσκο. Σήμερα ο δίσκος αυτός θεωρείται ο πρώτος στον οποίο χρησιμοποιήθηκε τεχνητό reverb ενώ περιείχε το τραγούδι "Peg-O-My-Heart" που έγινε μεγάλη επιτυχία της εποχής και πούλησε πάνω από 1400000 αντίτυπα. Μέχρι το 1955, δηλαδή μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία, το studio του Putnam εξελίσσεται διαρκώς και φτάνει να θεωρείται το κορυφαίο ανεξάρτητο studio στην Αμερική. Ο ίδιος γίνεται ένας από τους πιο περιζήτητους παραγωγούς και μηχανικούς ήχου, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά τεχνικές όπως το tape repeat, χρησιμοποιώντας πρώτος vocal booth για ηχογράφηση φωνής και πειραματιζόμενος με τη χρήση μέχρι και 8 tracks. Στο στούντιο ηχογραφούν μεγάλοι καλλιτέχνες όπως οι Muddy Waters, Bo Diddley, Chuck Berry, Tommy Dorsey, Count Basie, Dizzy Gillespie, Ella Fitzgerald, Sarah Vaughn και Duke Ellington, και εργάζονται παραγωγοί όπως ο Nelson Riddle, ο Mitch Miller και ο Quincy Jones.


Στο Hollywood

Η μεγάλη επιτυχία του studio στο Σικάγο και οι ευχαριστημένοι πελάτες άρχισαν να πιέζουν τον Putnam να ανοίξει ένα καινούριο studio στην καρδιά της κινηματογραφικής και μουσικής βιομηχανίας, στο Hollywood. Η μεγάλη μετακίνηση από το Σικάγο στο Hollywood γίνεται πραγματικότητα το 1957. Ο Putnam πουλάει τη Universal Recording Corp., αγοράζει ένα κτίριο στην οδό 6050 Sunset και ξεκινά τη δημιουργία των νέων studios με την ονομασία United Recording Corp. Εδώ για πρώτη φορά κατασκευάζονται μεγάλα control και live rooms όπως τα ξέρουμε σήμερα, χρησιμοποιούνται isolation screens και παρέχεται δυνατότητα στερεοφωνικής εγγραφής. To studio B μαζί με δύο echo chambers ολοκληρώνεται το 1958 ενώ σταδιακά η εγκατάσταση επεκτείνεται φτάνοντας να περιλαμβάνει τρία studios ηχογράφησης, ένα studio μίξης και τρία studios mastering. Τα studios γεμίζουν με εξοπλισμό που κατασκευάζει ο ίδιος ο ιδιοκτήτης τους. Τη δεκαετία του 60 και του 70 τα studios δουλεύουν σε 24ωρη βάση με καλλιτέχνες όπως οι Frank Sinatra, Bing Crosby, Dean Martin, Sammy Davis και Nat King Cole. Εκεί ο Ray Charles ηχογραφεί το "I Can't Stop Loving You", οι The Mamas and The Papas το "California Dreamin" και ηχογραφούνται οι φωνές για το δημοφιλές καρτούν Flintstones. Πίσω από το τζάμι εργάζονται επιτυχημένοι μηχανικοί ήχου όπως οι Bones Howe, Wally Heider και Lee Hirschberg.


Συσκευές θαύματα

Η δεύτερη εταιρεία του Putnam, η Universal Audio, κάθε άλλο παρά πίσω έμεινε στις εξελίξεις. Μεταφέρεται και αυτή μαζί με το studio στο Hollywood όπου ξεκινά μια χρυσή εποχή δημιουργίας μοναδικών συσκευών και αρχίζει να χρησιμοποιεί το θρυλικό brand name UREI (United Recording Electronics Industries). Ο μεγάλος μηχανικός σχεδιάζει συσκευές με τις οποίες πιστεύει ότι μπορεί να πετύχει τα αποτελέσματα που θέλει μέσα στο studio. Έτσι, κατασκευάζονται οι φημισμένες κονσόλες Universal, κάποιες από τις πρώτες κονσόλες με E.Q. section σε κάθε module, cue sends και echo returns, το πρώτο multiband equaliser, ο compressor/limiter (leveling amplifier) Teletronix LA-2A και ίσως η κορυφαία συσκευή που σχεδίασε και κατασκεύασε ο Putnam, ο compressor/limiter UREI 1176. O 1176 σχεδιάστηκε το 1967 και αποτελεί συσκευή σταθμό για τη μουσική βιομηχανία, τη μουσική παραγωγή και τα studios ηχογράφησης, όπου συνεχίζει να αξιοποιείται μέχρι σήμερα. Η κατασκευή του βασίζεται στη χρήση του προενισχυτή 1108, επίσης σχεδιασμένου από τον Putnam, και των Field Effect Transistors (F.E.T.) που είχαν αναπτυχθεί τη δεκαετία του 60.


Σήμερα

Ο Bill Putnam πέθανε το 1989. Όμως η ζωή και το έργο του δεν παύουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους μηχανικούς και τον τρόπο με τον οποίο ηχογραφούμε και ακούμε ηχογραφημένη μουσική. Στο βιβλίο του "Make Mine Music" ο μεγάλος Bruce Swedien που είχε την τύχη να δουλέψει μαζί με τον Putnam στα πρώτα του βήματα, τον χαρακτηρίζει πατέρα της ηχοληψίας όπως την ξέρουμε σήμερα. To 1983 o Putnam αποσύρετε από την ενεργό δράση αρχικά πουλώντας το brand name UREI στη Harman και στη συνέχεια τα studios του στο συνεργάτη του Allen Sides, ο οποίος τα μετονόμασε σε Ocean Way Recording και Cello Studios. Η επιτυχημένη λειτουργία τους συνεχίζεται και συγκαταλέγονται ανάμεσα στα καλύτερα studios στον κόσμο. Το 1999 οι δύο γιοι του αποφάσισαν να ξανανοίξουν την εταιρεία Universal Audio διατηρώντας την παράδοση και συνεχίζοντας την παραγωγή συσκευών όπως των compressors LA-2A και 1176. Το 2000 τιμήθηκε μεταθάνατον με το βραβείο Technical Achievement Grammy από την αμερικανική Recording Academy για τη συμβολή του στη μουσική βιομηχανία.